Keputusan Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman (JAC) tidak seharusnya tertumpu kepada kelulusan perdana menteri, kata ahli forum Majlis Peguam hari ini.

Menurut pengerusi bersama jawatankuasa reformasi undang-undang sivil dan undang-undang Majlis Peguam M Ramachelvam, Perlembagaan Persekutuan perlu dipinda supaya perdana menteri dikehendaki melaksanakan syor JAC.

Profesor undang-undang perlembagaan Universiti Malaya Shad Saleem Faruqi pula berkata ketua hakim negara harus menjadi orang yang menasihati Yang di-Pertuan Agong mengenai pelantikan kehakiman dan bukannya perdana menteri.

Dia juga mengesyorkan Akta JAC 2009 diletakkan di bawah Perlembagaan.

Dia memetik Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan Tuanku Muhriz Tuanku Munawir, yang membuat cadangan sama pada 2022.

Shad memberitahu hadirin di Wisma Badan Peguam di Kuala Lumpur bahawa kuasa untuk melantik ahli JAC seharusnya terletak pada ketua hakim negara dan bukannya perdana menteri.

“Malangnya perdana menteri tidak terikat dengan nasihat ketua hakim negara atau JAC mengenai nama-nama yang telah disenarai pendek.

“Walaupun terdapat banyak penambahbaikan yang dibawa oleh Akta JAC, perdana menteri mengekalkan kuasa mutlak untuk memilih nama-nama yang akan dihantar kepada Yang di-Pertuan Agong.

“Malah, dia mempunyai kuasa untuk menolak nama-nama itu, dan memanggil nama baru: dalam kes mahkamah tinggi, tiga nama baru; dalam kes lain, dua nama baru.

“Jadi dia mempunyai kuasa mutlak untuk memilih nama-nama yang akan dihantar kepada Agong dan Majlis Raja-Raja.

"Kuasa perdana menteri untuk menolak ketua hakim negara dan syor suruhanjaya menyebabkan proses pemilihan yang panjang oleh JAC hanya membuang masa dan sumber," katanya.

Bagaimanapun, peguam dan aktivis Lim Wei Jiet memberi amaran bahawa organ eksekutif dibenarkan bersuara dalam pelantikan kehakiman di negara lain sebagai satu bentuk semak dan imbang terhadap badan kehakiman.

Tambahnya, ini disebabkan oleh konsep undang-undang mengenai pengasingan kuasa.

Sementara itu, Shad mencadangkan perubahan dalam komposisi ahli JAC, sebahagiannya untuk memerangi elitisme "yang tidak dapat dielakkan" suruhanjaya itu.

Beberapa anggota badan kehakiman mempunyai ketidakupayaan untuk mengenal pasti masalah minoriti dan kumpulan terpinggir, jelasnya.

"Bagaimanakah kita boleh memastikan hakim melangkaui batasan peribadi mereka dalam mentafsir drama yang berlaku di hadapan mereka di mahkamah?" soalnya.

Tambahnya, undang-undang mampu melakukan banyak "tafsiran" tetapi ramai hakim memilih untuk mentafsir undang-undang dengan cara yang menjejaskan mereka yang mencari keadilan, seperti kumpulan Orang Asli.

Justeru, dia menyeru agar ahli JAC dipilih bukan sahaja berdasarkan kelayakan dan pengalaman tetapi juga penglibatan dalam aktiviti yang mencerminkan hati nurani sosial.

Selain itu, kata Shad, perdana menteri tidak sepatutnya mempunyai kuasa untuk memecat ahli JAC yang dilantiknya tanpa peluang untuk pendengaran.