Beberapa pertubuhan masyarakat sivil menggesa agar wakil kerajaan tidak berada dalam Majlis Media Malaysia (MMC) yang akan ditubuhkan, bagi memastikan kebebasannya.
Ini susulan pembentangan Rang Undang-undang Majlis Media Malaysia 2024 di Dewan Rakyat semalam, selepas berdekad-dekad melobi agar media kawal selia sendiri sebagai alternatif kepada undang-undang media yang menindas.
Sambil memuji beberapa peruntukan rang undang-undang itu sebagai satu langkah ke hadapan untuk media, mereka menyatakan kebimbangan dengan beberapa peruntukan lain - terutamanya kehadiran dua wakil kerajaan yang dilantik menteri dalam majlis media.
“Memasukkan dua wakil kerajaan yang dilantik oleh menteri dalam lembaga MMC dengan kuasa pengundian dan membuat keputusan yang lengkap bertentangan dengan objektif dan tujuan badan kawal selia sendiri dan menjejaskan kebebasannya.
“Walaupun mempunyai dua orang dilantik ke lembaga pengarah, kuasa tidak seimbang yang dimiliki oleh kerajaan berpotensi membawa kepada campur tangan kerajaan dalam keputusan lembaga; menjejaskan industri media dan kepentingan awam,” kata kumpulan itu dalam satu kenyataan bersama hari ini.
“Ia akan mengancam intipati demokrasi dan menghalang MMC daripada menjalankan fungsi dan niat asalnya untuk 'mempromosikan kebebasan media' (mengikut Seksyen 5(1)(b) Rang Undang-undang) dan memenuhi kepentingan awam dengan berkesan,” mereka berkata.
Rang Undang-undang MMC menetapkan bahawa majlis itu harus mempunyai 21 ahli, termasuk seorang pengerusi dan dua wakil kerajaan yang akan menjadi ahli lembaga yang mengundi.
Kenyataan itu disokong oleh sepuluh kumpulan: Pusat Kewartawanan Bebas, Gerakan Media Merdeka (Geramm), Projek Sinar, Sisters in Islam, Justice For Sisters, Suaram, Artikel 19, Freedom Film Network , Amnesty International Malaysia, dan Rangkaian KRYSS.
Mereka menggesa kerajaan menghapuskan cadangan memasukkan dua wakil kerajaan itu bagi memastikan kebebasan MMC.
Kumpulan itu juga menekankan bahawa, selain daripada Seksyen 5(1)(e) menetapkan bahawa salah satu fungsi majlis adalah untuk "mencadangkan" pembaharuan mengenai kebebasan media, rang undang-undang itu mengabaikan sepenuhnya cadangan jawatankuasa protem MMC untuk memansuhkan undang-undang berkaitan media lain.
Ini termasuk memansuhkan Akta Mesin Cetak dan Penerbitan 1984, dan Seksyen 211 dan 233 Akta Komunikasi dan Multimedia.
Mereka menggesa kerajaan komited kepada pembaharuan sepenuhnya "undang-undang kuno dan menindas" yang menjejaskan kebebasan media di Malaysia.
Selain daripada dua undang-undang yang diketengahkan oleh jawatankuasa protem MMC, mereka juga menggesa kerajaan menjalankan kajian segera sama ada untuk memansuhkan atau meminda Akta Rahsia Rasmi 1972, Akta Hasutan 1948, Seksyen 203A Kanun Keseksaan mengenai pendedahan maklumat, dan peruntukan Akta Perlindungan Pemberi Maklumat 2010 yang menetapkan pemberi maklumat akan kehilangan perlindungan mereka jika berkongsi maklumat dengan media.
"Peranan MMC akan dipertingkatkan dengan meneruskan pembaharuan ini dan undang-undang zalim yang sedia ada tidak akan menghalang badan ini daripada melindungi kebebasan media," kata mereka.
Peruntukan lain yang boleh menjejaskan kebebasan MMC ialah Seksyen 17(5), yang menetapkan bahawa kelulusan menteri diperlukan untuk MMC menerima dana asing.
Rang undang-undang itu menetapkan bahawa pembiayaan sedemikian hendaklah tanpa syarat, dan digunakan untuk menggalakkan kesedaran dan menyediakan pendidikan tentang industri media.
Kumpulan tersebut mencadangkan keperluan kelulusan menteri digantikan dengan syarat hanya memaklumkan kepada menteri, terutamanya melalui laporan tahunan yang telah diaudit.
Sementara itu, peruntukan yang dilihat positif oleh kumpulan itu termasuk Seksyen 9(1) dan 9(2), yang mereka katakan memastikan kebebasan pengerusi.
Seksyen 15 dan 16 menyediakan mekanisme untuk mengendalikan aduan terhadap media.
Mereka juga memuji bahawa rang undang-undang itu menjamin pelbagai pihak berkepentingan akan berada dalam lembaga pengarah MMC, serta memastikan kepelbagaian dalam kalangan ahli lembaga.
“Sebagai sebuah institusi yang ingin mewakili suara semua orang di media, serta kepentingan awam, ini menghasilkan proses membuat keputusan yang lebih adil, lebih demokratik melalui wacana yang mantap, pelbagai dan pluralistik yang mengandungi pelbagai perspektif dan perwakilan, ” kata mereka.