Dewan Rakyat meluluskan pindaan Rang Undang-undang Kesihatan Mental (Pindaan) 2023 melalui undian suara.

Akta Kesihatan Mental 2001 (Akta 615) dipinda untuk memasukkan lebih ramai pegawai kerajaan sebagai pegawai intervensi krisis, entiti yang sebelum ini tidak dinamakan, selain daripada anggota sedia ada - pegawai polis dan pegawai kebajikan masyarakat.

Pihak lain termasuk anggota Angkatan Pertahanan Awam Malaysia, pegawai Agensi Penguatkuasaan Maritim Malaysia dan anggota dari Jabatan Bomba dan Penyelamat, bomba dan penyelamat bantuan, dan bomba dan penyelamat sukarela.

Pindaan peruntukan itu juga bermakna pegawai intervensi krisis kini diberi lebih kuasa dalam proses menangkap (sebelum diberi rawatan) orang yang mengalami gangguan mental.

Sebelum ini, hanya pegawai polis dan pegawai kebajikan masyarakat sahaja dibenarkan menangkap mana-mana individu yang dipercayai mengalami gangguan mental dan boleh mendatangkan bahaya kepada diri sendiri, orang lain atau harta benda.

Rang undang-undang asal juga menyatakan bahawa pegawai yang telah menahan orang tersebut hendaklah, dalam masa 24 jam, membawa orang yang ditahan itu ke pegawai perubatan di hospital psikiatri kerajaan atau pengamal perubatan berdaftar di hospital psikiatri swasta yang diwartakan untuk pemeriksaan.

Walau bagaimanapun, dalam rang undang-undang yang baru dipinda, pegawai intervensi krisis dibenarkan untuk menangkap mana-mana orang yang cuba membunuh diri.

Pegawai intervensi krisis juga diberi kuasa untuk memasuki mana-mana premis apabila perlu untuk berbuat demikian bagi tujuan penahanan.

Apabila menggunakan kuasa sedemikian, pegawai intervensi krisis boleh memecahkan mana-mana pintu atau tingkap dan memasuki premis secara paksa atau mengeluarkan dengan paksa sebarang halangan kepada kemasukan tersebut.

Kebimbangan timbul

Semasa perbahasan, beberapa ahli parlimen menimbulkan kebimbangan jika pegawai intervensi krisis akan diberi latihan dan taklimat yang mencukupi sebelum mereka diberi kuasa dengan tanggungjawab yang berat dan berisiko tinggi.

Ahli parlimen berkenaan juga mempersoalkan pengecualian pegawai perubatan daripada senarai pegawai intervensi krisis, dengan alasan bahawa pemahaman tentang isu kesihatan mental adalah bahagian yang perlu dalam proses mengenal pasti dan menangkap.

Sebagai tindak balas, Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Undang-undang dan Reformasi Institusi) Ramkarpal Singh berkata Kementerian Kesihatan telah membangunkan "modul latihan pencegahan bunuh diri" untuk pegawai dan telah melatih 50 pegawai polis dan bomba di seluruh negara tahun lepas.

“Modul itu termasuk kemahiran komunikasi dan perundingan. Jadi, ia akan menjadi latihan berterusan yang akan diadakan secara berkala untuk meningkatkan kemahiran pegawai dalam menangani krisis bunuh diri,” katanya dalam ucapan penggulungan hari ini.

Bagaimanapun, ketika ditanya berapa ramai lagi pegawai yang akan dilatih dan kos sesi latihan, Ahli Parlimen Bukit Gelugor itu tidak mempunyai maklumat berhubung perkara itu.

Dia menambah bahawa pindaan rang undang-undang itu tidak menghalang mereka yang terjejas daripada mengambil tindakan sivil bagi ganti rugi yang disebabkan oleh pegawai intervensi krisis yang menceroboh masuk ke dalam premis jika pegawai itu telah menyalahgunakan kuasa mereka.

"Ini semua akan menjadi persoalan fakta yang perlu diputuskan oleh mahkamah, jika ada pampasan dan jika ada, berapakah pampasan itu," katanya.

Mengenai pengecualian doktor, Ramkarpal berkata pegawai perubatan ditugaskan untuk bekerja di kemudahan perubatan dan tidak seharusnya terlibat dalam "proses menyelamat" awal.

“Sekiranya doktor terlibat pada peringkat intervensi krisis, ia boleh menjejaskan hubungan mereka dengan individu (yang perlu dirawat) dan berpotensi meningkatkan stigma, dan mungkin individu tersebut akan keberatan untuk menjalani rawatan.

"Pegawai perubatan juga mempunyai kewajipan menjaga dan kewajipan untuk melindungi pesakit mereka, dan penglibatan mereka pada peringkat awal boleh menimbulkan pelanggaran keyakinan doktor-pesakit," katanya.

Ramkarpal juga berkata kerajaan akan mempertimbangkan cadangan Ahli Parlimen Miri Chiew Choon Man supaya istilah "tangkap" dalam RUU pindaan ditukar kepada "menyelamatkan".

Meluluskan pindaan rang undang-undang itu adalah sebahagian daripada usaha Malaysia untuk menyah jenayah cubaan membunuh diri melalui beberapa pindaan kepada undang-undang berkaitan semasa persidangan Dewan Rakyat ini.

Dewan Rakyat meluluskan Rang Undang-undang Kanun Keseksaan (Pindaan) (No 2) 2023, Kanun Tatacara Jenayah (Pindaan) (No 2) 2023 melalui undian suara semalam.

Ramkarpal berkata rang undang-undang yang diluluskan itu termasuk pindaan kepada Seksyen 305 dan 306 Kanun Keseksaan untuk memasukkan jenayah membantu dan bersubahat cubaan membunuh diri kanak-kanak dan orang kurang upaya.

Tindakan itu, kata Ramkarpal, adalah untuk melindungi orang ramai daripada buli dalam talian yang boleh membawa kepada bunuh diri.

Hukuman yang dicadangkan kerana bersubahat cubaan membunuh diri ialah penjara sehingga 20 tahun, serta denda.

Ia juga memansuhkan Seksyen 309 Kanun Keseksaan, membatalkan percubaan membunuh diri di bawah Akta 574.

Seksyen 309 menghukum cubaan membunuh diri dengan penjara sehingga setahun, denda atau kedua-duanya sekali.