Suasana tegang menyelubungi perkarangan Istana Kehakiman sejurus selepas Mahkamah Persekutuan mengekalkan hukuman lima tahun penjara terhadap Datuk Seri Anwar Ibrahim.
Penyokong-penyokong ketua pembangkang melaungkan slogan-slogan mengecam keputusan itu.
Keputusan hari ini diberikan tumpuan khas kerana ia bakal memberi kesan besar kepada perjalanan politik Malaysia, sama ada pada kerajaan atau Pakatan Rakyat.
Laporan oleh Hafiz Yatim, Kow Gah Chie, Ram Anand, Zulaikha Zulkifli dan Yap Jia Hee. Foto oleh Lim Huey Teng dan kumpulan wartawan KiniTV.
LANGSUNG
Untuk berita terkini, klik DI SINI
2.30pm: Polis mengiring keluar Anwar dari bilik mahkamah tetapi pergerakannya tersekat-sekat akibat kumpulan penyokong yang berebut-rebut memeluk beliau sebelum dibawa ke penjara.
Anwar memohon beliau ditahan di penjara Sungai Buloh, tempat beliau dipenjarakan selama lima tahun sebelum dibebaskan pada penghujung 2004.
Pada tahun 1999, Anwar dijatuhkan hukuman enam tahun penjara atas pertuduhan menyalahgunakan kuasa. Setahun kemudian, beliau dikenakan pula hukuman sembilan tahun penjara atas kesalahan meliwat.
Mahkamah Persekutuan membebaskannya selepas keputusan kes liwat itu dibatalkan.
2.10pm: Suasana tegang menyelubungi perkarangan Istana Kehakiman. Penyokong Anwar melaungkan slogan-slogan mengecam keputusan itu.
Loceng pasukan pencegah rusuhan dibunyikan dan anggota pasukan itu dalam keadaan bersedia menghadapi sebarang kemungkinan.
Sementara itu, Anwar masih berada di mahkamah bersama peguam utamanya Gopal Sri Ram.
2pm: Hakim beredar daripada mahkamah. Anwar memeluk penyokongnya.
Jeritan 'Reformasi' dan laungan takbir gamatkan dewan mahkamah sejurus selepas barisan hakim meninggalkan tempat duduk mereka.
1.57pm: Mahkamah mengekalkan hukuman lima tahun penjara seperti diputuskan oleh Mahkamah Rayuan.
1.38pm: Lima hakim yang mendengar rayuan itu meninggalkan tempat duduk mereka sewaktu Anwar membangkitkan konspirasi politik, termasuk mendakwa mereka "tunduk pada tuan politik" mereka.
"Yang arif boleh mengharumkan nama (dalam keputusan ini). Tetapi yang arif tetap memilih menyebelahi kegelapan," tambahnya, mendorong hakim mendesaknya agar berhenti.
Apabila Anwar enggan, semua haki itu meninggalkan tempat duduk mereka.
1.35pm: Pasukan antirusuhan FRU bersedia di kawasan perkarangan Istana Kehakiman. Ia melibatkan dua kenderaan meriam air dan dua buah trak pasukan itu.
1.35pm: Anwar mengemukakan hujahnya sekarang. Tokoh PKR itu berkata beliau menerima keputusan ini dengan tenang. Bagaimanapun beliau juga berkata beliau tetap tidak bersalah dan kes ini suatu konspirasi politik bagi menyekat cita-citanya sebagai perdana menteri.
1.34pm: Shafee mahu Anwar dikenakan hukuman sekurang-kurangnya enam tahun.
1.28pm: Shafee berkata kesalahan Anwar itu serius walaupun tidak menolak sumbangan Anwar terhadap kerajaan.
Bagaimanapun, katanya, lebih besar seseorang itu, "lebih besar juga jenayahnya".
1.22pm: Ketua pasukan pendakwaan Tan Sri Shafee Abdullah berkata hukuman maksimum selama 20 tahun tetapi hukuman rotan tidak relevan.
1.18pm: Kira-kira 1,000 penyokong Anwar berkumpul di pintu belakang kompleks mahkamah, sambil melaungkan slogan popular pembangkang 'Reformasi' dan 'Hidup Anwar'.
1.17pm: Gopal Sri Ram berhujah, tiada sebab yang baik untuk menambah hukuman berdasarkan fakta kes.
1.12pm: Peguam utama Anwar, Gopal Sri Ram menyentuh soal hukuman.
Katanya, mahkamah patut mengambil kira sumbangan Anwar kepada demokrasi Malaysia, termasuk ketika dia bersama kerajaan sebelum ini, sebelum membuat keputusan.
1.08pm: Mahkamah bersambung semula.
1.04pm: Anwar memeluk isteri Dr Wan Azizah dan anaknya Nurul Izzah. Suasana penuh emosi.
12.45pm: Anwar memberitahu cucunya supaya rajin-rajin belajar manakala isterinya Wan Azizah berkata anggota keluarga mereka kekal tabah.
12.20pm: Kerajaan Malaysia menyifatkan keputusan mahkamah dibuat selepas mengambil kira semua bukti dengan seimbang dan objektif.
Kerajaan turut menegaskan laporan polis terhadap Anwar dibuat oleh Saiful, seorang pembantunya waktu itu, dan tidak ada kena-mengena dengan pihak kerajaan.
"Sebagai mangsa terhadap keganasan seksual, dia mempunyai hak supaya kesnya dibicarakan di mahkamah," kenyataan itu dipetik.
Kerajaan juga menyeru semua pihak yang terlibat untuk menghormati proses undang-undang dan keputusan hakim.
12.10pm: Peguam Tan Sri Gopal Sri Ram, yang mewakili Anwar, bangun untuk penangguhan selama sejam bagi mendapat arahan lanjut daripada anak guamnya.
Mahkamah ditangguh sementara menunggu hukuman.
12.07pm: Hakim berkata terdapat bukti kukuh bahawa Mohd Saiful Bukhari Azlan diliwat. Rayuan Anwar terhadap sabitan itu ditolak.
11.55am: Hakim berkata Anwar tidak mempertikaikan bahawa beliau berada di kondominium tersebut dan tokoh politik itu juga tidak mempertikaikan keberadaan Saiful di situ.
Hakim juga berkata "tiada merit" bagi dakwaan Anwar bahawa terdapat konspirasi politik dalam kes itu.
"Penafian semata-mata daripada Anwar tidak boleh diterima. (Dakwaan) konspirasi politik kekal tidak berasas," katanya.
11.52am: Hakim menyentuh dakwaan bahawa Saiful bertemu Perdana Menteri Datuk Seri Najib Abdul Razak, yang ketika itu timbalan perdana menteri, dan pegawai khasnya Khairul Anas.
11.50am: Hakim sentuh tentang saksi pembelaan lain.
Ia termasuk keterangan bekas seorang pembantu Anwar yang lain, Najwan Halimi, yang terkejut apabila mendapati Saiful, seorang penyokong BN, berkhidmat untuk ketua pembangkang.
11.45am: Ketika penghakiman dibacakan, di ruang maya ramai mula berspekulasi bahawa Anwar mungkin bersalah.
"Menuju ke arah pensabitan kes," tulis ketua biro undang-undang PKR Latheefa Koya di akaun Twitter.
11.31am: Lebih sejam Hakim Arifin membacakan penghakiman kes liwat Anwar. Seorang anak Anwar kelihatan menitiskan air mata.
11.27am: Anwar memandang kepada isterinya, presiden PKR Dr Wan Azizah Wan Ismail. Dua anggota polis berdiri kiri dan kanan kandang tertuduh tempat Anwar duduk.
11.25am: Hakim memutuskan bahawa tiada gangguan pada penjagaan sampel dan berkata pegawai penyiasat Jude Periera berhati-hati mengendalikannya.
Oleh itu beliau memutuskan sampel DNA tidak tercemar.
11.08am: Hakim memutuskan bahawa barang-barang daripada lokap diperoleh secara sah dan menggelarkannya sebagai "bukti bebas".
"Kami (panel) berpandangan bahawa tidak perlu menjalankan perbicaraan dalam perbicaraan (berhubung kebolehterimaan bukti daripada sel)," katanya.
11.05am: Bagi bahan bukti yang diperolehi dari lokap, ketua hakim menyimpulkan Anwar memang menggunakan barang-barang tersebut kerana sel itu sebelumnya kosong.
11.03am: Hakim menyentuh pula keterangan ahli kimia Dr Seah Lay Hong dan Nor Aidora Saedon serta bagaimana hakim perbicaraan mempunyai cukup bukti yang saling mengukuhkan antara satu sama lain.
Katanya, kes prima facie berjaya dibuktikan dan Mahkamah Rayuan bersetuju dengannya.
"Saiful tidak bersekongkol dan tiada cukup bukti saling mengukuhkan untuk menyokong keterangan itu," katanya.
11am: Hakim berkata dalam Akta Keterangan, pentahkikan tidak diperlukan. (Mahkamah Tinggi sebelum ini memutuskan bahawa keterangan ahli kimia tidak mentahkikkan keterangan Saiful). Hakim berkata keterangan pengadu boleh dipercayai tanpa pentahkikan.
10.50am: Hakim Arifin membangkitkan keterangan mengenai pakaian berjenama Brioni dan bagi permaidani yang dirampas, beliau berkata ia bukanlah bukti yang sangat penting.
10.46am: Berkaitan keterangan terperinci Saiful, hakim berkata pengadu berpegang teguh kepada keterangannya walaupun selepas disoal balas dengan mendalam. Ekoran itu, kata hakim, Mahkamah Rayuan memutuskan keterangannya boleh diterima.
10.45am: Hakim membacakan pembelaan Anwar yang mempersoal tindakan Saiful membawa pelincir KY Jelly dan dakwaan doktor Pusrawi bahawa objek plastik menembusi duburnya.
Hakim berkata Saiful mendakwa berlaku hubungan seks tetapi pasukan pembelaan membangkitkan kenapa dia tidak lari.
10.43am: Hakim kini memberikan tumpuan pada isu kewibawaan keterangan Saiful.
10.42am: Hakim berkata pakar-pakar, yang memberi keterangan bagi pembelaan, sampel itu masih tidak tercemar, maka Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur menghujahkan wujud keraguan munasabah pada sampel tersebut.
10.39am: Hakim kini membacakan keterangan saksi pembelaan Prof David Wells dan Prof Brian Mcdonalds. Hakim berkata pakar bedah tulang belakang Dr Thomas Hoogland berpendapat bahawa Anwar tidak dapat melakukan aksi seks sebegitu kerana masalah sakit belakang.
10.37am: Hakim berkata bahawa Anwar memberikan kenyataan daripada kandang tertuduh dengan dakwaan terdapat konspirasi oleh Perdana Menteri Datuk Seri Najib Razak dan mempersoal tindakan Saiful.
10.33am: Hakim berkata Anwar ditahan dan dibekalkan dengan tuala, berus gigi dan sebotol air mineral.
Barang itu diambil oleh polis pada hari berikutnya dan sampel daripadanya diserah kepada ibu pejabat polis Kuala Lumpur.
10.27am: Selepas membacakan bagaimana Saiful dirujuk ke Hospital Kuala Lumpur, di mana sampel diambil.
Hakim Arifin berkata ahli kimia menemui sel sperma daripada calitan dubur di bahagian tinggi dan rendah.
Beliau juga berkata dapatan awal bahawa tiada tanda-tanda tembusan.
10.24am: Keadaan di luar Istana Kehakiman ketika ini terkawal. Penyokong Anwar rata-rata duduk di kaki lima dan turut mendengar ceramah yang disampaikan oleh beberapa pemimpin PKR.
Pentas ceramah itu dibuat di atas kereta pacuan 4 roda Hilux yang dibawa ke perkarangan mahkamah.
Selain itu, penyokong juga diberi makanan percuma seperti buah oren dan karipap serta air minuman.
Terdapat juga peniaga yang tidak melepaskan peluang menjual baju T kepada orang ramai.
Sementara itu, seorang orang kelainan upaya (OKU) Md Arof Majid, yang hadir ditemani isterinya berkata, beliau berharap supaya Anwar dibebaskan.
"Saya harap Anwar dibebaskan. Kerana dia membantu rakyat," katanya.
10.20am: Hakim Arifin menceritakan kembali bagaimana Saiful tiba di kondominium, cara pelincir digunakan dan duburnya ditembusi.
Hakim berkata Saiful meletakkan jawatan selepas itu dan ditemani bapa saudaranya ke Hospital Pusrawi.
10.17am: Hakim Ariffin berkata, persetujuan tidak semestinya perlu untuk mensabitkan kesalahan.
Ariffin berkata Saiful berkhidmat sebagai sukarelawan dan pembantu peribadi kepada Anwar.
Saiful juga membantu Ibrahim Yaacob, ketua kakitangan pejabat Anwar, untuk menyusun jadual ahli politik itu.
10.12am: Ketua Hakim Negara Tun Ariffin Zakaria ( kiri ) mula membacakan penghakimannya.
10.08am: Mahkamah mula bersidang seperti diumumkan oleh pendaftar.
9.56am: Seorang penyokong Saiful, yang mahu dikenali sebagai Syafiq pula berkata, kehadirannya pada hari ini sekadar "ikut orang".
Selain itu, Syafiq juga berkata, dia juga tidak tahu tujuannya hadir ke Istana Kehakiman pada hari ini.
Katanya lagi, dia bersama rakan-rakannya yang lain datang dari Puchong dengan menaiki motosikal.
"Saya ikut orang saja. Tak tahu sebab apa. Kami naik motor ramai-ramai," katanya.
Ketika ditanya sama ada dibayar, dia hanya ketawa dan berkata: "Adalah sikit. Duit minyak."
9.33am: Sekumpulan penyokong Saiful turut kelihatan berkumpul.
Mereka memakai baju bertulis "Liwat tetap liwat".
Mereka berkumpul berdekatan Wisma Tani, kira-kira 150 meter daripada penyokong Anwar yang berkumpul di bangunan Auditorium Perbadanan Putrajaya.
Mereka juga melaungkan ungkapan "tangkap Anwar” dan :hukum peliwat".
Ketua penyelaras penyokong Saiful, Suhaimi Adnan atau dikenali sebagai Suhaimi Taliban, berkata lambat berkumpul kerana melakukanya dengan sukarela dan bukan dibayar.
"Mereka (penyokong Anwar) muncul awal pagi 7.00 pagi sebab mereka dibayar, makan gaji, datang dengan bas dan kena duduk sana.
"Kita sukarelawan, tak dibayar!" katanya.
9.15am: Sekumpulan penyokong Anwar selesai mengadakan solat hajat dan berdoa di luar mahkamah.
Kini kira-kira 1,000 penyokong kini berkumpul sekitar kawasan itu.
9.02am: Anwar sudah tiba di mahkamah.
8.57am: Ketua pasukan pendakwaan Tan Sri Shafee Abdullah masuk ke mahkamah dengan pasukannya.
8.40am: Peguam utama Anwar yang juga bekas hakim Mahkamah Persekutuan Gopal Sri Ram kini berada di dalam mahkamah. Beliau tampil bertongkat.
Gopal ditemani peguam Sangeet Kaur dan Eric Paulsen.
Pasukan pendakwaan termasuk timbalan pendakwaraya (DPP) Mohd Hanafiah Zakaria, yang juga timbalan ketua bahagian pendakwaan Jabatan Peguam Negara juga sudah masuk ke mahkamah.
Begitu juga peguam Saiful, Zamri Idrus.
Timbalan pengarah bahagian Asia Human Rights Watch Phil Robertson juga kelihatan.
8.30am: Seorang penyokong Anwar jatuh kerana sawan.
Kawan-kawannya tampil menolong dengan mengipas dan menteramkannya.
"Tenang, kami tunggu kamu,” kata salah seorang daripada mereka.
Lelaki itu kembali OK selepas 15 minit.
8.20am: Pemberita, pemerhati, anggota parlimen dan sebahagian orang awam dibenarkan memasuki mahkamah.
Pemberita duduk di sebelah kiri mahkamah manakala pihak lain di kawasan tengah dan kanan mahkamah.
Anggota keluarga Anwar belum kelihatan dalam mahkamah.
8.15am: Kira-kira 200 penyokong Anwar berarak ke Istana Kehakiman sambil melaungkan "reformasi" , "lawan tetap lawan" dan "bebas Anwar".
Mereka turut membawa sepanduk yang bertulis "rakyat hakim negara".
Selepas itu, Dr Badrul Amin kini berselawat dan penyokong yang beragama Islam sedang bersiap sedia untuk solat hajat.
Setakat ini, kira-kira seribu penyokong Anwar kini telah berkumpul di perkarangan Mahkamah Persekutuan.
7.55am: kira-kira 200 orang penyokong Anwar berkumpul di depan Masjid Besi berhampiran Istana Kehakiman untuk memberi sokongan.
Mereka melaungkan "lawan tetap lawan” dan “hidup Anwar".
Naib presiden PKR Tian Chua memberi ucapan kepada penyokong.
"Kita berkumpul di sini bukan saja untuk Anwar tetapi untuk menyaksikan sama ada hari ini sistem kehakiman bebas atau tidak," katanya.
Ketua Pemuda PKR Nik Nazmi Nik Ahmad turut berucap.
Penyokong Anwar kemudian berarak ke Istana Kehakiman dengan laungan "Reformasi".
7.50am: Ramai anggota parlimen Pakatan sudah tiba, termasuk Rafizi Ramli (Pandan), Datuk Mahfuz Omar (Pokok Sena).
Pasukan peguam dilihat memasuki mahkamah melalui pintu depan dan helikopter polis juga sedang berlegar-legar di angkasa memantau perkembangan.
7.20am : Sebanyak 30 pas masuk dikatakan disediakan kepada anggota keluarga Anwar, 38 pas untuk media dan 20 pemerhati antarabangsa dan 10 lagi untuk pemerhati tempatan.
Kawalan keselamatan di mahkamah ketat.
6.10am: Kira-kira 20 bas penyokong Anwar berkumpul di Masjid Sultan Zainal Abidin untuk memulakan solat Subuh.